Ethische consultatie: abortus?

Een vrouw van 17, bijna 18 jaar is zwanger. Ze is LVG en heeft een psychiatrische stoornis; ze woont in een Gezinshuis voor jongvolwassenen. Haar vriend van 26 woont elders begeleid zelfstandig, hij heeft ADHD en Niet Aangeboren Hersenletsel door een ongeluk. Hij heeft een verleden van drank en drugs.

Door de Gezinshuismoeder wordt gevraagd om een onafhankelijke ethische consultatie: ik moet gesprekken voeren met de vrouw over de vraag of zij de zwangerschap voortzet, dan wel afbreekt door een abortus.

De opdrachtgever heeft een sterke mening over deze vraag, maar wil de vrouw niet beïnvloeden. De ouders van de vrouw zijn niet eenduidig in hun mening. Alle betrokkenen vinden dat zij het recht heeft hier zelf een keuze in te maken. Maar er is ook veel bezorgdheid over de zwangerschap en de toekomst van moeder en kind.

Er zit uiteraard tijdsdruk op: ze is bijna 2 maanden zwanger.

Geslaagd of juist minder succesvol?

Geslaagd:
– De vrouw kon haar keuze helder verwoorden (“abortus is moord”) en afwegen tegen de nadelen (“ik ben te jong, heb te weinig geld en ben zelf nog aan het leren omgaan met mijn stoornis”).

– Ik heb geëist dat haar vriend aan het tweede gesprek deel kon nemen.

– Spannend vooraf was of de vrouw mij zou accepteren; dit ging goed.

Minder geslaagd:
– Het gesprek met de ouders van de vrouw is vervallen door de tijdsdruk (ze gaven zelf voorrang aan hun dochter).

– In het 2e gesprek moest ik de vrouw confronteren met de waarschijnlijke toekomstige gedwongen ingrepen van buitenaf: kinderbescherming en jeugdzorg. Toen bleek dat ze vrijwillig had meegewerkt aan onder curatele stelling, zonder volledig ingelicht te zijn over de gevolgen daarvan voor haar ouderlijk gezag…

Wat was vooraf nodig?

Vooraf werd de opdracht verhelderd en afgegrensd tot: onafhankelijk en objectief (zonder te ‘sturen’ vanuit een eigen mening) de vrouw ondersteunen bij haar keuze.

Een tijdspad van 2 weken werd uitgezet: 2 gesprekken met haar, 1 gesprek met haar ouders.

Tevens werd ik ingelicht over de persoon en het psychiatrisch beeld van de vrouw.

Wat kunnen anderen leren van dit praktijkvoorbeeld?

In een complexe morele situatie onder tijdsdruk kan een onafhankelijke gesprekspartner helderheid en rust brengen.

Autonomie en eigen regie: ook bij kwetsbare mensen is het mogelijk om met henzelf in gesprek te gaan over grote morele keuzes i.p.v. alleen het gesprek met hun hulpverleners.

Op welke valkuilen moeten anderen letten?

Je moet bij deze werkvorm goed van jezelf weten of je in staat bent je eigen oordeel thuis te laten. Ik kreeg deze opdracht doorgeschoven van een gedragskundige die zichzelf hierin niet vertrouwde…

Het is van belang goed geïnformeerd te zijn over de betrokkenen en hun situatie om niet onaangenaam verrast te worden (in dit geval: de curatele).