In het spotlicht – patient of professional?

We hebben met het IC-team een ethische discussie gevoerd over het toepassen van camera’s/ webcams op de IC. Ons teamhoofd was de opdrachtgever. Er bleken bij de laatste verbouwing van onze afdeling camera’s te zijn opgehangen, maar deze hebben nooit aangestaan/ gewerkt. Ook doordat de indeling van de kamers was veranderd. De vraag was of we de camera’s wel wilden gaan gebruiken en hoe.
Wat zou het voor meerwaarde opleveren als we ze zouden gaan gebruiken? Wat zou het doel voor het gebruik moeten zijn? Daarbij keken we kritisch naar gewenste en ongewenste neveneffecten.
Als eerste was er een theoretische introductie over wat camera’s voor vorm van technologie zijn. Wat maakt technologie tot goede technologie? Wat voor waarden verbinden we aan deze technologie, zodat we vinden dat we het mogen gebruiken? Wat voor morele argumenten spelen mee? Denk aan veiligheid, verantwoordelijkheid en oneigenlijk gebruik.

Geslaagd of juist minder succesvol?

De discussie was zeer levendig. Het lastige was dat de camera’s er al hingen, en de vraag was dus gaan we ze wel of niet gebruiken. We moesten hierbij goed nagaan of het voor ons passend is en hoe onze afdeling is ingericht en of het wel handzaam was om er gebruik van te maken. Als er niemand naar de beelden kan kijken, heeft het ook geen zin. Geeft het ons ook echt een meerwaarde als we er gebruik van maken? Het moest de patientenzorg dienen en niet een ‘gemakje’ zijn.
Er werd besloten om 1 camera te verplaatsen naar een isolatiebox als proef in met name de nachtdienst. We gaan het gebruik evalueren en kijken of het ons echt iets oplevert.

Wat was vooraf nodig?

We moesten nagaan hoe het een en ander geregeld was met betrekking tot de privacywetgeving.
Daarnaast wilden we weten hoe het zat met het bewaren en (her)bekijken van beelden.
Informatie van de technische dienst gekregen over het gebruik van de camera’s: is individueel aan/uitzetten mogelijk? Hoe kunnen we het gebruik zichtbaar te maken naar de patienten en hun familie toe?

Wat kan er van geleerd worden?

Bedenk goed met zijn allen of wat men aanschaft functioneel is voor het team en of het middel een doel dient waar iedereen achter staat. Dat vereist een morele reflectie, want dergelijke middelen liggen zeer gevoelig.
Het moet dus echt de patientenzorg dienen, anders moet men er niet aan beginnen. Veel IC’s werken al met camerabewaking en ik vraag mij af hoe die ontwikkeling is gegaan en of daar morele reflectie bij is komen kijken.

Op welke valkuilen moeten anderen letten?

We hebben ze nu eenmaal en moeten ze dus ook gebruiken? Het geld was al uitgegeven, maar van te voren was niet kritisch nagedacht over de introductie van het systeem en wat het ons zou opleveren of juist (moreel) zou kosten.
Belangrijkste is echter om te kijken of het echt het doel dient waarvoor men ze aan wil schaffen.
Via de camera’s is immers niet alleen de patient in beeld, maar ook alle bezoek en medewerkers! Informatievoorziening is daarom cruciaal, evenals kritische reflectie!