Moreel reflecteren voor medisch specialisten

Sinds drie jaar nemen alle internisten in opleiding eenmaal per jaar deel aan een moreel beraad. De casus wordt door één van de arts-assistenten ingebracht. Eén van de internisten is ook aanwezig, zo mogelijk de hoofdbehandelaar van de patiënt die in de casus besproken wordt. Ook wordt er naar gestreefd dat er een verpleegkundige aanwezig is om het verpleegkundig perspectief te verwoorden.

Het moreel beraad wordt geleid door twee geestelijk verzorgers. De één in de rol van gespreksleider, de ander in de rol van geestelijk verzorger en ook in de rol van flipover-schrijver.

Afgelopen december hebben ook de cardiologen in opleiding deelgenomen aan een moreel beraad. De structuur was hetzelfde. Bijzonder was dat deze bijeenkomst tijdens het reguliere middagoverleg was, zodat er ook meerdere medisch specialisten aan deelnamen. Bovendien was hier gekozen voor een actuele casus die prospectief werd besproken.

Naar aanleiding van dat moreel beraad is het medisch beleid veranderd voor die patiënt.

Geslaagd of juist minder succesvol?

De beoordelingen achteraf op het evaluatieformulier maken zichtbaar of de deelnemers het beraad ‘geslaagd’ of ‘mislukt’ vonden. Ook de feedback van de aanwezige medisch specialist geeft inzicht in de vraag hoe het beoordeeld is.

Daarnaast wordt binnen Isala van elk moreel beraad een ‘format’ ingevuld door de notulist. Ook dit format geeft inzicht in het verloop van het moreel beraad. Met name het punt ‘concrete stappen’ maakt inzichtelijk tot welk handelen het moreel beraad heeft geleid.

Wat was vooraf nodig?

De steun van de opleider en de ondersteuning van de andere vakgroepleden. Het is cruciaal dat het moreel beraad gedragen wordt door de maatschap.

Wat kan er van geleerd worden?

Zoek bondgenootschappen met opleiders en andere medisch specialisten.

Maak de successen van scholingen moreel beraad zichtbaar voor medici. De publicatie van de uitkomsten van de scholingsavond cardiologie voor verpleegkundigen in Medisch Contact heeft moreel beraad een goede PR gegeven. Het zichtbaar maken van praktische resultaten spreekt medici aan.

Op welke valkuilen moeten anderen letten?

Het moreel beraad moet een officieel onderdeel zijn van de opleiding voor arts-assistenten. Vrijblijvendheid betekent dat mensen het van het toeval laten afhangen of ze er wel of niet zijn of op tijd zijn.