Zoveel te Zeggen

Zoveel te Zeggen is een spelvorm voor mensen met een verstandelijke beperking om over moreel geladen thema’s in dialoog te gaan en de uitkomsten te integreren in hun leven en werk. De aanleiding hiervoor was de behoefte van mensen met een verstandelijke beperking om zeggenschap te hebben over hun eigen leven. Aan de hand daarvan werd gezocht naar een methodiek, die op de leest van Open de Cirkel (zie onder kopje ‘methoden’) was geschoeid.

De dialoog wordt gevoerd aan de hand van tekeningen, die op een speelbord zijn neergelegd. Deze tekeningen zijn onderverdeeld in zes categorieën, die corresponderen met zes speelvelden op het speelbord. Bij de ontwikkeling van deze methodiek is gebruik gemaakt van de inzichten van de orthopedagoog Timmers-Huijgens: Zij stelt, dat concepten en vragen voor mensen met een beperking doorgaans te abstract zijn om mee te werken. Dialoog moet aansluiten op de wijze, waarop zij hun ervaring ordenen aan de hand van wat zij zelf kunnen waarnemen. In iedere tekening wordt een spanningsveld of dilemma zichtbaar, aan de hand waarvan de deelnemers in gesprek gaan. Het spel begint met het raden van wat op een tekening staat.  Zo leren de deelnemers vragen stellen en goed kijken. Bovendien ontdekken ze hoe verschillend er gekeken wordt. Dit  wordt vervolgens meegenomen in de dialoog, waarbij de tekening als opstapje wordt gebruikt om over  eigen ervaringen te spreken. Opdrachtgever hiervoor was de Raad van Bestuur van Dichterbij; verder werd samengewerkt met Bureau Edubooks & Training en Stichting Cupertino.

Geslaagd of juist minder succesvol?

Dit is een geslaagd praktijkvoorbeeld om meerdere redenen. Ten eerste worden thema’s die voor de deelnemers van belang zijn, op een speelse en laagdrempelige wijze in gesprek gebracht en tegelijk worden de vereiste dialoogvaardigheden ingeoefend en betrokken op de praktijk. Daarnaast richt de methode zich op zowel inhoud als het proces. Het spel wordt begeleid door een gespreksleider, die zich uitsluitend richt op het dialoogproces. Tot slot hebben speeldoos en modules een professionele uitstraling en zijn uitgegeven door Bureau Edubooks & Training te Groesbeek.

Wat kan er van geleerd worden?

Het spel is te kopen via www.zoveeltezeggen.nl. Vanuit Dichterbij wordt ook een training voor gespreksleiders verzorgd en een online training is in ontwikkeling.

Op welke valkuilen moeten anderen letten?

Veel hulpvragers hebben de neiging zich afhankelijk op te stellen en af te wachten, wat de gespreksleider doet. Het blijkt voor de gespreksleider dan een hele kunst om niet alle ruimte op te vullen en zich tot het proces te beperken.