Kwaliteitskenmerken: Doelen en redenen voor ethiekondersteuning

Ethiekondersteuning is niet van belang omwille van zichzelf, maar om wat zij betekent voor de praktijk van de zorg. Daarom zijn heldere doelen en een solide zicht op redenen van ethiekondersteuning van groot belang. Wij bieden een korte overzicht van redenen en doelen voor ethiekondersteuning vanuit het perspectief van de zorgorganisatie, zorgmedewerker en zorgontvanger. De geformuleerde redenen en doelen kunnen fungeren als inspiratiebron voor het schrijven van bijvoorbeeld een jaarverslag of beleidsplan. Daarnaast dragen ze bij aan het integreren van ethiekondersteuning in de organisatiestructuur en bieden ze handvatten voor evaluatie en bijsturing van ethiekactiviteiten.

Redenen voor ethiekondersteuning voor de zorgorganisatie

Er bestaan verschillende redenen voor ethiekondersteuning vanuit het perspectief van de zorgorganisatie. Wij hebben deze geclusterd tot vijf redenen:

1. ruimte creëren voor een andere manier van leren en het bevragen van routines:
2. vormgeven aan identiteit, visie en missie;
3. goed werkgeverschap;
4. efficiëntie;
5. beleid rondom morele kwesties ontwikkelen, aanpassen of implementeren.

Redenen voor ethiekondersteuning voor zorgmedewerkers

Er zijn meerdere redenen vanuit het perspectief van zorgmedezwerkers voor ethiekondersteuning in de zorgorganisatie:

1. casusniveau;
2. ondersteuning bij morele stress;
3. ontwikkeling van morele competencies;
4. verbetering van onderlinge samenwerking.

Redenen voor ethiekondersteuning voor de zorgontvanger

De bestaansreden van zorgorganisaties wordt gevormd door mensen die zorg nodig hebben en ontvangen: de patiënten of cliënten en hun naasten. Ongeacht het type zorg: degenen die zorg nodig hebben – inclusief de naasten – bevinden zich hoe dan ook in een kwetsbare positie.

De zorgontvanger is gebaat bij een organisatie waarin ruimte is voor tweede-orde-leren en met moreel competente zorgmedewerkers. Hij is gebaat bij een klimaat waarin ruimte ne aandacht is voor morele kwesties en vragen ten gunste van onderlinge afstemming en kritische reflectie. Maar ook voor zorgontvangers en naasten is ethiekondersteuning en reflectie op morele vragen relevant. Ethiekondersteuning kan bijdragen aan empowerment, transparantie en onderlinge afstemming.

Ethiekondersteuning is niet van belang omwille van zichzelf, maar om wat zij betekent voor de praktijk van de zorg. Daarom zijn heldere doelen en een solide zicht op redenen van ethiekondersteuning van groot belang. Hoofdstuk 1 biedt een overzicht van redenen en doelen voor ethiekondersteuning vanuit het perspectief van de zorgorganisatie, zorgmedewerker en zorgontvanger. De geformuleerde redenen en doelen kunnen fungeren als inspiratiebron voor het schrijven van bijvoorbeeld een jaarverslag of beleidsplan. Daarnaast dragen ze bij aan het integreren van ethiekondersteuning in de organisatiestructuur en bieden ze handvatten voor evaluatie en bijsturing van ethiekactiviteiten.

Kwaliteitskenmerken

De volgende kwaliteitskenmerken zijn relevant als het gaat om doelen en redenen voor ethiekondersteuning:

• De redenen voor ethiekondersteuning zijn expliciet geformuleerd, waarbij onderscheid wordt gemaakt naar meerdere niveaus (zorgorganisatie, zorgmedewerkers, zorgontvangers, inclusief naasten), en zijn bekend in de organisatie.
• De redenen zijn vertaald in concrete doelen van ethiekondersteuning.
• De geformuleerde doelen van ethiekondersteuning zijn vastgesteld in afstemming met de betrokkenen.
• De doelen voor ethiekondersteuning worden regelmatig geëvalueerd, op de drie niveaus (zorgorganisatie, zorgmedewerkers, zorgontvangers).
• Op basis van deze evaluaties wordt op twee niveaus gekeken:

1. In welke mate en op welke manier worden de doelen gehaald (eerste orde leren)?
2. Zijn de geformuleerde doelen nog steeds de juiste doelen (tweede orde leren)?